Υψηλή Μυωπία: Κίνδυνοι, Θεραπευτικές Επιλογές και Νεότερα Δεδομένα

Η μυωπία είναι η συχνότερη διαθλαστική ανωμαλία παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2050 πάνω από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού θα είναι μύωπες. Η υψηλή μυωπία (συνήθως πάνω από 6 διοπτρίες ή αξονικό μήκος μεγαλύτερο από 26,5 mm) δεν είναι απλώς πρόβλημα γυαλιών αλλά συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο σοβαρών οφθαλμικών παθήσεων όπως αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, εκφύλιση ωχράς κηλίδας, γλαύκωμα και καταρράκτης.

Η παθοφυσιολογία της υψηλής μυωπίας σχετίζεται με παθολογική επιμήκυνση του βολβού που προκαλεί λέπτυνση του αμφιβληστροειδούς, αλλοιώσεις της ωχράς (myopic maculopathy), εξασθένηση του σκληρού χιτώνα και αυξημένη ευπάθεια σε ρωγμές και αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.

Οι ασθενείς με υψηλή μυωπία έχουν αυξημένο κίνδυνο για αποκόλληση αμφιβληστροειδούς (έως και δέκα φορές μεγαλύτερο), μυωπική εκφύλιση ωχράς με απώλεια κεντρικής όρασης, πρώιμη ανάπτυξη καταρράκτη και αυξημένο κίνδυνο γλαυκώματος ανοικτής γωνίας.

Η διαχείριση περιλαμβάνει τακτική παρακολούθηση με βυθοσκόπηση και OCT ωχράς, προληπτική laser φωτοπηξία σε περιφερικές ρωγμές, χειρουργείο καταρράκτη με ειδικό σχεδιασμό (καθώς ο κίνδυνος επιπλοκών είναι μεγαλύτερος), φαρμακολογικές και χειρουργικές παρεμβάσεις για μυωπική εκφύλιση ωχράς (anti-VEGF), και πρόληψη εξέλιξης μυωπίας σε παιδιά με ατροπίνη χαμηλής δόσης, ορθοκερατολογία και αυξημένη εξωτερική δραστηριότητα.

Νέα δεδομένα των ετών 2023–2025 ενισχύουν τη γνώση μας γύρω από την υψηλή μυωπία. Μελέτες σε παιδιά έχουν δείξει ότι η καθημερινή υπαίθρια δραστηριότητα για τουλάχιστον δύο ώρες μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλής μυωπίας, ενώ η χαμηλή δόση ατροπίνης (0,01–0,05%) μπορεί να μειώσει την εξέλιξη της μυωπίας κατά 40–60%. Επιπλέον, σε γλαυκωματικούς μύωπες η συνδυασμένη χειρουργική καταρράκτη με iStent οδήγησε σε μείωση των αναγκών για φαρμακευτική αγωγή.

Συνοπτικά, η υψηλή μυωπία δεν είναι απλώς πρόβλημα διάθλασης αλλά μια πάθηση με πολλαπλούς κινδύνους που απαιτεί στενή παρακολούθηση και εξατομικευμένη αντιμετώπιση. Τα τελευταία δεδομένα δείχνουν σημαντικές προόδους στη χειρουργική, στις φαρμακολογικές παρεμβάσεις και στην πρόληψη της εξέλιξης σε παιδιά και νέους.

Συχνές Ερωτήσεις

Πόσο συχνά πρέπει να εξετάζεται κάποιος με υψηλή μυωπία;

Κάθε 6–12 μήνες, ανάλογα με τα ευρήματα.

Είναι επικίνδυνο το χειρουργείο καταρράκτη σε υψηλή μυωπία;

Είναι ασφαλές αλλά με αυξημένο κίνδυνο ορισμένων επιπλοκών, οπότε χρειάζεται έμπειρος χειρουργός.

Υπάρχει τρόπος να προλάβουμε την υψηλή μυωπία;

Στα παιδιά η εξωτερική δραστηριότητα και η ατροπίνη χαμηλής δόσης μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο.

Μπορεί η υψηλή μυωπία να προκαλέσει τύφλωση;

Ναι, κυρίως μέσω αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς ή μυωπικής εκφύλισης ωχράς αν δεν παρακολουθείται σωστά.

Βιβλιογραφία

1. Zhao KB, et al. Visual Outcomes and Complication Rates of Cataract Surgery in High Myopic Patients: A Meta-Analysis. Clin Ophthalmol. 2025.
2. Saw SM, et al. Outdoor activity and myopia prevention in children. Ophthalmology. 2023.
3. Yam JC, et al. Low-concentration atropine for myopia progression in children. Ophthalmology. 2024.
4. Gaskin JCF, et al. Cataract Surgery with iStent Inject in Glaucoma Patients. Ophthalmology. 2024